Nemli veya Yoğun Trafikli Alanlar İçin Bir Kaplama Sistemi Nasıl Seçilir

Yüksek nem seviyelerine, yoğun yaya ve araç trafiğine maruz kalan ortamlarda doğru kaplama sisteminin seçilmesi, dayanıklılık, güvenlik ve uzun vadeli maliyet verimliliğinin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. NACE International'a göre, endüstriyel ortamlarda meydana gelen kaplama arızalarının %60'ından fazlası, sıklıkla tespit edilemeyen nem nedeniyle yetersiz yüzey hazırlığından kaynaklanmaktadır (NACE, 2021). Bu arada, Ulusal Zemin Güvenliği Enstitüsü (NFSI) verileri, ticari ve endüstriyel tesislerde meydana gelen kayma-düşme kazalarının yalnızca ABD'de işletmelere yılda 70 milyar dolardan fazla malolduğunu göstermektedir.

Koruyucu zemin kaplamalarının küresel pazarının 2030 yılına kadar 15,8 milyar dolara ulaşması beklenmektedir (Grand View Research, 2023). Bu nedenle zorlu koşullara dayanabilen gelişmiş sistemlere olan talep artmaktadır. Bu makalede, yüksek nem ve yoğun trafiğin söz konusu olduğu ortamlarda uygun kaplama sistemlerinin seçimine yönelik kanıta dayalı kriterler; ASTM, SSPC, ISO standartları ile sektör liderlerinden alınan gerçek dünya performans verileri temel alınarak açıklanmaktadır.

1. İkili Zorluğu Anlamak: Nem ile Mekanik Gerilim

Otoparklar, gıda işleme tesisleri, soğuk hava depoları, hastaneler ve perakende alanları gibi yüksek nemli ve yoğun trafikli alanlar iki türlü zorlukla karşı karşıyadır: suya veya neme sürekli maruz kalma ve insanlar, tekerlekli araçlar veya taşıtlar nedeniyle mekanik aşınmaya uğrama.

American Beton Enstitüsü (ACI), bodrum katları ve yer altı otoparklar gibi zemin seviyesinin altındaki yapılarda beton döşemelerin genellikle 3–5 lb/1.000 ft²/24 saat değerini aşan nem buharı geçişi (MVT) oranları sergilediğini bildirmektedir; bu değer, standart epoksi kaplamaların başarısız olmaya başladığı eşiğin çok üzerindedir (ACI 302.2R-19). Aynı zamanda üretim bölgelerinde yapılan saha değerlendirmeleri, kritik hatlarda günde 500'ü geçen forklift veya paletli el arabası geçişi yaşanabileceğini ve bunun aşınmayı hızlandırdığını göstermektedir (KTA-Tator, Inc., 2022).

Bu nedenle, kaplama seçimi hem nem direncini hem de mekanik dayanıklılığı karşılamalıdır.

3. Seçim Öncesi Alt Yapı Nem Seviyelerini Değerlendirin

Herhangi bir kaplama seçmeden önce standart yöntemler kullanarak uygun nem testleri yapın:

· Kalsiyum Klorür Testi (ASTM F1869): Nem buharı emisyon hızını (MVER) ölçer. Geleneksel epoksilerin çoğu MVER < 3 lb/1.000 ft²/24 saat gerektirir.

· Bağıl Nem (RH) Prob Testi (ASTM F2170): Daha kapsamlı bir değerlendirme için önerilir; derinliğin %40'ında RH > %75, kaplamanın soyulma riskinin yüksek olduğunu gösterir.

NACE KOROZYON konferanslarında sunulan çalışmalar, soğuk hava depolarındaki kaplama arızalarının üçte ikisinden fazlasının yetersiz nem testiyle ilişkili olduğunu, özellikle yerinde bağıl nem probu kullanımının eksik olduğunu göstermektedir (NACE, 2021). Doğru test yapılmadığında, filmin altında yoğuşma meydana gelebilir ve aylar içinde kabarcıklanmaya neden olabilir.

Öneri: MVER > 3 lb veya RH > %75 için geleneksel epoksi kaplamalardan kaçının. Bunun yerine, neme dayanıklı veya buhar emisyonunu azaltan sistemler kullanın.

3. Yüksek Nemli Ortamlar İçin Üst Kaplama Seçenekleri

a) Neme Dayanıklı Epoksi Sistemleri

Bu formülasyonlar, nemli yüzeylere uygulamaya izin veren reaktif incelticiler veya hidrofobik reçineler içerir. AkzoNobel'in teknik dokümantasyonuna göre, Interfloor 4600 neme dayanıklı epoksi, uzun süreli su daldırma sonrasında bile yapışma gücünü korur ve ıslak koşullar altında dahi 300 psi'nin üzerinde çekme değerleri sağlar (AkzoNobel TDS, Rev. 2022).

En uygun kullanım alanı: Bodrum katları, hizmet odaları, kapalı yüzme havuzları — burada MVER orta düzeydedir (3–5 lb).

b) Çimentolu Üretan (Polimer İle Modifiye Edilmiş Çimentolu Kaplanmalar)

Portland çimentosunu üretan polimerlerle birleştirerek nefes alabilen ancak dayanıklı bir yüzey oluşturur. Bu sistemler, uyumlu astarlarla kullanıldığında, 1.000 sq ft/24 saat başına 12 lb'ye kadar MVER değerlerini karşılayabilir (Sika Sikafloor®-161 TDS, 2023; BASF MasterTop 1230 CR Datasheet, 2022).

Avantajlar:

· Nefes alabilir: Nem buharının dışarı çıkmasına izin verir

· Darbeye ve termal şoka dayanıklıdır (-20°F/-29°C'ye kadar test edilmiştir)

· Dondurucular ve yıkama alanları için uygundur

Toksisiz formülasyonu ve temizlenebilirliği nedeniyle USDA tarafından düzenlenen gıda işleme tesislerinde yaygın olarak kullanılır.

c) Metil Metakrilat (MMA) Kaplamalar

Hızlı sertleşme (50°F/10°C'de yalnızca 1-2 saat gibi) ve mükemmel nem direnci ile bilinir. MMA sistemleri çiğ noktasından etkilenmez ve nemli ortamlarda döşenebilir.

Smithers'in 2023 raporuna göre "Metil Metakrilat (MMA) Kaplamaların 2027'ye Kadar Olan Geleceği", Kuzey Amerika'da MMA talebi, soğuk hava depoları, ulaşım altyapısı ve hızlı hizmete dönüş gereksinimleri başta olmak üzere 2017-2022 yılları arasında yıllık ortalama %6,8 büyüme (CAGR) kaydetti.

Uygun olduğu alanlar: Soğuk hava depoları, havaalanı hangarları, atık su arıtma tesisleri.

4. Yüksek Trafikli Alanlar İçin Kaplama Sistemleri

Yaya veya taşıt trafiğinin yoğun olduğu ortamlarda kaplamalar aşınmaya, darbeye ve kimyasal sızıntılara dayanıklı olmalıdır.

a) Kuvars Katkılı Epoksi Sistemler

Aşamalı kuvars kumu ile takviyeli bu sistemler, mükemmel kaymazlık sağlar (NFSI B101.1'e göre COF ≥ 0,55) ve yüksek basınç dayanımına sahiptir (>10.000 psi).

Journal of Protective Coatings & Linings (JPCL) dergisinde yayımlanan 2021 tarihli bir vaka çalışması, üç yıldan fazla süre boyunca sürekli olarak forklift trafiğine maruz kalan bir lojistik merkezindeki 120.000 sq ft'lik kuvarz dolgulu epoksi kaplamanın minimal aşınma (<%3) gösterdiğini belgeliyor.

b) Alifatik Poliüretan Üst Kaplamalar

Epoksi astarlara uygulandığında, bu kaplamalar üstün UV stabilitesi, renk tutumu ve çizilmeye direnç sağlar. Ayrıca perakende satış ve sağlık hizmetleri alanlarında parlaklığı ve estetiği artırır.

PPG Industries'ten (2023) alınan veriler, alifatik poliüretanların QUV hızlandırılmış hava etkilerine dayanıklılık testlerinde (ASTM G154) 2.000 saat sonra >%90 parlaklık tutumunu koruduğunu göstermektedir—bu da onları girişler ve hol için ideal hale getirir.

c) Kendiliğinden Yayılan Harç Sistemleri (SLM)

Aşırı mekanik stres için tasarlanmış kalın tabaka (1/4 inçe kadar) sistemlerdir. Basınç mukavemeti genellikle 12.000 psi'nin üzerindedir.

Otomotiv üretiminde, uçak bakım tesislerinde ve askeri üslerde yaygın olarak kullanılır. ABD Ordusu Mühendislik Koleji, UFC 4-022-01 (Endüstriyel Binalar, 2021) kapsamında, ağır tekerlek yüklerine ve darbe etkilerine maruz kalan alanlar için polimer modifiyeli çimentolu kaplamalar veya kendiliğinden yayılan harçları belirtmektedir.

5. Hibrit Sistemler: İkisinin de En İyi Yönleri

Hastane koridorları, süpermarket arka odaları veya havaalanı terminalleri gibi hem yüksek nem hem de yoğun trafiğe maruz kalan alanlar için hibrit sistemler optimal performans sunar.

Örnek: Epoksi alt kaplama + çimentolu ürethan üst kaplama

· Epoksi, alt tabakaya güçlü yapışma sağlar

· Çimentolu ürethan, nefes alabilme özelliği, aşınma direnci ve dikişsiz yüzey sunar

Bu tür hibrit sistemler, Dubai Uluslararası Havalimanı'nda olduğu gibi, yüksek nem ve sürekli yaya trafiği altında beş yıldan fazla süredir etkili şekilde hizmet vermeye devam eden büyük uluslararası havalimanlarında uzun vadeli performans göstermiştir.

6. Temel Seçim Kriterleri Özeti

Sonuç

Yüksek nemli veya yoğun trafiğe sahip alanlar için doğru kaplama sistemini seçmek, alt yüzey değerlendirmesi, çevresel koşullar ve performans gereksinimlerine dayalı bilimsel bir yaklaşıma ihtiyaç duyar. Sadece ürün pazarlama iddialarına güvenmek maliyetli hatalara yol açabilir.

Sektör verileri, ASTM/SSPC kurallarına göre seçilen ve üçüncü taraf testleriyle doğrulanan sistemlerin önemli ölçüde daha uzun hizmet ömrü sağladığını göstermektedir—genellikle minimum bakım ile 15 yılı aşkın süre koruma sunar.

Yapı sahipleri ve tesis yöneticileri sürdürülebilirlik ve operasyonel kesintisizlik konusunda artan taleplerle karşı karşıya iken, doğru şekilde tasarlanmış kaplama çözümlerine yatırım yapmak sadece koruyucu bir önlem değil—ömür boyu maliyetleri azaltan ve kullanıcı güvenliğini artıran stratejik bir karardır.

Referanslar

· NACE International. (2021). Koruyucu Kaplama Sistemlerinin Arızası Analizi. CORROSION 2021 Konferans Bildirisi #14587.

· Grand View Research. (2023). Zemin Kaplamaları Pazar Boyutu, Payı ve Eğilimler Analiz Raporu, 2023–2030. https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/floor-coatings-market

· ACI 302.2R-19. Beton Döşeme ve Plak İnşası Kılavuzu. American Concrete Institute.

· ASTM F1869. Anhidr Kalsiyum Klorür Kullanarak Beton Alt Döşemenin Nem Buharı Emisyon Hızını Ölçmeye Yönelik Standart Test Metodu.

· ASTM F2170. İn-Situ Prob Kullanarak Yerinde Beton Döşeme Şemalarının Bağıl Nemi için Standart Test Metodu.

· Ulusal Zemin Güvenliği Enstitüsü (NFSI). (2023). Kayma ve Düşme Kazası İstatistikleri Raporu. https://nfsi.org

· KTA-Tator, Inc. (2022). Alan Gözlemleri: Endüstriyel Tesislerde Trafik Yükü Değerlendirmesi. İç Teknik Bülten.

· AkzoNobel. (2022). Interfloor 4600 Ürün Bilgi Formu. Rev. 8.0.

· Sika Corporation. (2023). Sikafloor®-161 Çimentolu Üretan Sistem – Teknik Bilgi Formu TDI-2023.

· BASF İnşaat Kimyasalları. (2022). MasterTop 1230 CR Ürün Veri Sayfası.

· Smithers. (2023). Metil metakrilat (MMA) kaplamalarının geleceği 2027'ye kadar. Rapor No. CH042-323.

· Koruyucu Kaplamalar ve Kaplamalar Dergisi (JPCL). (2021). Epoksi zemin sistemlerindeki katranların aşınma direnci. Vol. 38, 3. numara.

· PPG Endüstrileri. (2023). PSX 700 Alifatik Polyurethane Dayanıklılık Testleri Sonuçları. Belge numarası: PPG-TECH-2023-07.

· ABD Ordusu Mühendislik Birliği. (2021). Tek bir tesis kriterleri (UFC 4-022-01): Endüstriyel binalar.

· Dubai Havaalanları İdaresi. (Devam ediyor). Tesis Bakım Kayıtları Terminal 3. (Bağlayıcı raporları ve saha denetimleri yoluyla alınan performans verileri.)